تقسیم ثنایی معصوم در بیان انواع قلوب

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ السَّلَامُ، قَالَ: إِنَّ الْقُلُوبَ أَرْبَعَةٌ: قَلْبٌ فِیهِ نِفَاقٌ وَ إِیمَانٌ، وَ قَلْبٌ مَنْکُوسٌ وَ قَلْبٌ مَطْبُوعٌ ، وَ قَلْبٌ أَزْهَرُ أَجْرَدُ

- فَقُلْتُ: مَا الْأَزْهَرُ؟ قَالَ: فِیهِ کَهَیْئَةِ السِّرَاجِ فَأَمَّا الْمَطْبُوعُ، فَقَلْبُ الْمُنَافِقِ، وَ أَمَّا الْأَزْهَرُ، فَقَلْبُ الْمُؤْمِنِ؛ إِنْ أَعْطَاهُ شَکَرَ، وَ إِنِ ابْتَلَاهُ صَبَرَ؛ وَ أَمَّا الْمَنْکُوسُ، فَقَلْبُ الْمُشْرِکِ

ثُمَّ قَرَأَ هذِهِ الْآیَةَ: أَ فَمَنْ یَمْشِی مُکِبًّا عَلى‏ وَجْهِهِ أَهْدى‏ أَمَّنْ یَمْشِی سَوِیًّا عَلى‏ صِراطٍ مُسْتَقِیم. فَأَمَّا الْقَلْبُ الَّذِی فِیهِ إِیمَانٌ وَ نِفَاقٌ، فَهُمْ قَوْمٌ کَانُوا بِالطَّائِفِ، فَإِنْ أَدْرَکَ أَحَدَهُمْ أَجَلُهُ عَلى‏ نِفَاقِهِ، هَلَکَ؛ وَ إِنْ أَدْرَکَهُ عَلى‏ إِیمَانِهِ، نَجَا.

 

تقسیم بندی قلوب:

هم اعتقاد به ما جاء النبی دارد و هم در قلبش ایمان وارد شده است= قلب ازهر اجرد(مومن)

اعتقاد به ما جاء النبی دارد ولی در قلبش وارد نشده است و لذا گاهی که ایمان ندارد، فقط ادعای ایمان میکند= قلب فیه نفاق و ایمان

مثل اینکه عسل و سرکه را مخلوط کنند و در ظرفی بریزند.

اعتقاد به ما جاء النبی ندارد ولی در ظاهر ادعای ایمان میکند = قلب مطبوع (منافق)

اعتقاد به ما جاء النبی ندارد و در ظاهر هم میگوید ایمان ندارم= قلب منکوس (مشرک و کافر)